Dostluk Anlaşması gerçek dostluğun garantisi olabilir mi? Kıbrıs Gazetesi Haziran/2017

Yunanistan, Türkiye ve yeni Kıbrıs arasında bir Dostluk Anlaşması yapılabileceği önerisi ileri götürülmeye çalışılıyor.

Yunanistan  ve Rum tarafı bir süredir, Kıbrıs’ta çözümle birlikte üç ülke arasında imzalanabilecek bir Dostluk Anlaşması’nda ısrar ediyor. Anlaşılan o ki İsviçre’de yeniden toplanacak olan Kıbrıs Konferansı’nda bu taleplerini ilerletmeyi hedefliyorlar.

Dostluk Anlaşması’yla adanın “dış tehditlerden korunması” konusu, önemli unsur olarak yansıtılıyor. Kısacası bu anlaşmayla üç ülkenin müttefik ülke olması hedefleniyor. Bu noktada, tüm askerlerin adadan çekilmesi gündeme geliyor. Anlaşma sadece bölgede güvenliği değil, işbirliğini geliştirmeyi de kapsıyor.

Türkiye, Yunanistan ve yeni Kıbrıs arasında Dostluk Anlaşması imzalanması önerisi, müzakere sürecinde dönem dönem gündeme geldi. Ancak böyle bir öneriye Türk tarafının son zamanlara kadar sıcak bakmadığı biliniyor. Türk tarafının anlaşmanın  “ismi dışında”,  içeriğinde elle tutulan bir şey bulmadığı siyasi kulislerde konuşuluyordu. Rum tarafı ve Yunanistan tarafından sunulan bu öneri değiştirilip, geliştirilebilir. Yeter ki gerçek niyet dostluk, barış ve işbirliği olsun.

Türkiye- Yunanistan ilişkilerinde gerek darbeci askerlerin iadesi gerekse Ege’deki ihlaller zaman zaman gerginlikleri su yüzüne çıkarsa da iki komşu ülke, çok daha iyi ilişkiler içinde olmak istiyor. Bu da resmi açıklamalarla ifade ediliyor. İki ülke ilişkilerinde ekonomi, turizm, sosyal ve kültürel alanlara yeni boyutlar kazandırılması vizyonu var.

Her iki ülkenin başbakanı son görüşmelerinde sorunları konuşarak, cesaretle çözmenin önemine değindi. “İkimiz de mühendisiz” mesajı veren ve sorunlara hızlı, pratik, pragmatik yollara çözüm bulabileceklerini vurgulayan başbakanlar, yeni Kıbrıs’ı da içine alan işbirliği ve dostluk zemini yaratabilir mi? Neden olmasın?

Almanya - Polonya örneği

Almanya ve Polonya arasında 26 yıl önce imzalanan İyi Komşuluk ve Dostane ilişkiler Anlaşması’na benzer bir

uygulamanın, Yunanistan, Türkiye ve Kıbrıs arasında yapılmasıyla ülkeler arasında güven, dostluk ve işbirliğinde ciddi katkı sağlanacağına inanılıyor.

Bazı diplomatik çevreler, Almanya ve Polonya’nın siyasal, toplumsal ve insani ilişkiler açısından 26 yıl içinde önemli bir mesafe kat ettiğini, güven ve dostluğun inşa edilmesi için büyük enerji harcandığına işaret ediyor.

Düşmanlık dostluğa, güvensizlik güvene, çatışma birlikte varoluşa dönüşebilir 

Geçtiğimiz yıl Kıbrıs’ın Polonya Büyükelçisi Barbara Tuge Erecinska, Kıbrıslı Türklere ve Rumlara, tıpkı Polonya ile Almanya’nın imzaladığı gibi bir İyi Komşuluk Anlaşması önermişti. İki ülke arasında imzalanan İyi Komşuluk Anlaşması’nın 25’inci yıldönümü nedeniyle düzenlenen törende konuşan Erecinska, Polonya ile Almanya arasındaki iyi komşuluk anlaşmasının Kıbrıslılara örnek olması temennisinde bulunmuştu.

Erecinska, iyi komşuluk anlaşmasının imzalanmasından sonra, Berlin ile Varşova arasında çok iyi ilişkiler geliştiğini belirterek, “Bütün Kıbrıslılar, düşmanlığın nasıl dostluğa, güvensizliğin güvene ve çatışmanın birlikte var oluşa dönüştüğünü görmek için bizim örneğimize baksınlar” demişti.

Almanya ve Polonya arasında, Dostluk ve İyi Komşuluk İlişkileri Anlaşması, 17 Haziran 1991 tarihinde, iki yıl devam eden müzakerelerin ardından imzalandı. Anlaşmada her iki taraf, anlaşmazlıklarını barışçıl yollarla çözmeyi ve güvenlik alanında işbirliği yapılması taahhüdünde bulundu.

Anlaşmada, iki ülke sınırın diğer tarafında yaşayan ulusal azınlıkların haklarına saygı gösterilmesi ve özellikle gençler arasında kültürel temasların teşvik edilmesi kabul edildi. Bu antlaşma, geniş kapsamlı işbirliğine yönelik çeşitli konularda düzenli istişare mekanizmaları kurdu. Anlaşma ayrıca Almanya'nın, Polonya'nın AB'ne katılımını destekleme taahhüdünü de içermekteydi. Anlaşma belgesi, güvenlikten ekonomiye, çevreye ve gençlik değişimine kadar gelecekteki ortak çalışmaların yer aldığı 38 maddeden oluştu.